Dit meldt het Erasmus MC. Kinderen die opgroeien op een boerderij met vee blijken beter beschermd te zijn tegen astma en allergiëen, concluderen prof. Bart Lambrecht en zijn Vlaamse collega’s in vakblad Science. Hun vinding wordt gezien als een grote stap in de richting van een mogelijk astmavaccin.

Opgroeien op veeboerderij

Het was al langer vastgesteld dat kinderen die opgroeien op een veeboerderij beter beschermd zijn dan andere kinderen tegen astma en allergieën. Op de vraag waarom dat is, tastte de wetenschap in het duister. ‘Wat wij nu ontdekt hebben, is dat het verband tussen boerderijstof en een bescherming tegen astma en allergieën echt bestaat. Daar zijn we achter gekomen door muizen bloot te stellen aan extracten van boerderijstof uit Duitsland en Zwitserland. Tests wezen uit dat deze muizen volledig beschermd waren tegen huisstofmijtallergie. Dat is de meest voorkomende vorm van allergie bij mensen’, zegt Lambrecht, immunopatholoog van het Erasmus MC.

Werkingsmechanisme

Naast dit verband ontdekten de wetenschappers ook het werkingsmechanisme. Boerderijstof zorgt ervoor dat het slijmvlies aan de binnenkant van de luchtwegen minder reageert op allergenen, bijvoorbeeld huisstofmijt. ‘Dit effect wordt veroorzaakt door het eiwit A20, dat het lichaam produceert na contact met boerderijstof. Als we het A20-eiwit in het slijmvlies van de longen inactief maken, blijkt het boerderijstof niet meer in staat om allergie en astma af te remmen.’ Deze bevindingen werden vervolgens getoetst bij patiënten. Gebleken is dat mensen die last hebben van allergieën en astma een tekort aan het beschermende A20 hebben. Dit verklaart waarom zij zo sterk reageren op allergenen. ‘Bovendien stelden we bij een testgroep van 2.000 kinderen die opgroeien op een boerderij vast dat het grootste deel van hen beschermd is. Zij die echter nog steeds allergieën ontwikkelen, en dus niet beschermd zijn, hebben een genetische variant van het A20-gen waardoor A20 niet naar behoren functioneert.’

Endotoxines

Het onderzoeksteam wil nu gaan achterhalen welke actieve stof in het boerderij zorgt voor de bescherming. Als dat bepaald kan worden, is de ontwikkeling van een preventief medicijn tegen astma een mogelijke volgende stap. ‘We hebben al een idee dat een deel van het antwoord ligt bij endotoxines. Dat zijn bestanddelen van de celwanden van specifieke bacteriën. Maar ongetwijfeld zijn er nog meer actieve stoffen die een rol kunnen spelen’, zegt mede-onderzoeksleider Hamida Hammad van het VIB en UGent.

Er zijn al een aantal kinderopvangorganisaties die locaties openen op een boerderij. Maar dat is niet geheel zonder risico’s. Lees meer >>