“Op de groep ‘rijdt’ een peuter regelmatig met haar onderlichaam op een stapel kussens. Het lijkt wel alsof zij volledig in extase is. Is dit ‘normaal’?”, vraagt een pedagogisch medewerker mij tijdens een training. Ik knik bevestigend. Ook peuters kunnen masturberen. Sommige jonge kinderen bereiken hierbij ook een hoogtepunt. Dit is een onderdeel van hun seksuele ontwikkeling.

Tijdens de seksuele ontwikkeling leren kinderen in brede zin omgaan met lichamelijkheid, intimiteit en seksualiteit. Vanaf de geboorte verkennen kinderen hun lichaam en experimenteren met seksuele gevoelens. Zo ontdekken peuters vaak per toeval dat het prettig is hun onderlichaam te ‘wrijven’ of ‘wriemelen’ tegen een object. Zij masturberen in allerlei variaties, bijvoorbeeld tegen de rand van een stoeltje, op hun lievelingsknuffel, of tegen de spijlen van hun bed. Vaak zie je hierbij dezelfde tekenen van opwinding die we bij volwassenen herkennen: een rood, bezweet hoofd en een versnelde ademhaling. Peuters die dit gevoel eenmaal ontdekken, masturberen soms meerdere malen per dag; voor en na het middagslaapje en ’s avonds opnieuw. Om tenslotte tevreden in slaap te vallen. Hierin verschillen zij dus niet erg van veel volwassenen.

‘Peuters masturberen soms
meerdere malen per dag’

Als pedagogisch medewerker in de kinderopvang is het belangrijk kinderen te begeleiden bij hun seksuele ontwikkeling. Als groepsopvoeder heb je, naast ouders, dan ook een taak in de seksuele opvoeding. Net als in de alledaagse opvoeding, leren kinderen van jou bijvoorbeeld dat er allerlei sociale regels gelden op de groep. Hierbij spelen allerlei algemene waarden en normen een grote rol. Het is nuttig je hiervan bewust te zijn en dit ook eens met collega’s te bespreken. De meeste mensen waarderen het bijvoorbeeld niet dat iemand aan tafel in zijn neus peutert. Zo is er ook een algemene regel dat seksualiteit niet in het openbaar gebeurt. Tijdens de seksuele ontwikkeling moeten kinderen zich onder meer dergelijke sociale regels eigen maken. Als je hen hierin op een positieve manier ‘bijstuurt’, draag je juist bij aan hun proces van socialisatie.

Wil je hierover meer weten, lees dan ‘Doktertje spelen enzo’ (Elsevier, 2010) en ‘Wat is wijsheid? Seksuele opvoeding van jonge kinderen’ (SWP, 2010).