1.      Ga met elkaar in gesprek en wissel inzichten uit

Dit klinkt makkelijker dan het is, want er spelen altijd emoties. Als je durft te zeggen waarom je dingen anders doet en wat je daarbij ervaart, komt er ruimte vrij om naar oplossingen te zoeken én ontstaat er nieuw plezier in de samenwerking.

2.      Alle teamleden moeten bereid zijn om op zichzelf en elkaar te reflecteren

Daar hoort bij dat ieder een open en nieuwsgierige houding wil ontwikkelen, actief wil luisteren, zich wil verplaatsen in het perspectief van de ander en bereid is van elkaar te leren.

3.      Reflecteer kritisch

Kindercentra en teams hebben vaak afspraken en gewoonten waarover geen vragen meer gesteld worden. Bij kritisch reflecteren vraag je je samen af: hoort iedereen er echt bij? Bevorderen we de participatie van alle families? Ook die van verlegen of weinig communicatieve ouders?

4.      Benoem elkaars kwaliteiten

Benoem in een teamoverleg samen de kwaliteiten van ieder teamlid. Zo wordt het team zich bewust van zijn kracht: dit zijn wij, dit kunnen we en daar zijn we trots op! Het benoemen van elkaars kwaliteiten motiveert teamleden ook de kwaliteiten van ouders en kinderen te benoemen. Daarnaast stimuleert het ze om ook hun zwakkere kanten te ontwikkelen en teamleden ontdekken nieuwe kwaliteiten bij zichzelf en elkaar. Er ontstaat ook erkenning en herkenning.

5.      Werk met een maatje

Soms is het veiliger om met één collega samen te reflecteren dan in het volledige team. Werken met een maatje wil zeggen dat je met één vaste collega geregeld praat over je werk, wat je daarin tegenkomt en wat je kunt verbeteren. Een maatje fungeert als een kritische vriend waarbij je samen reflecteert op jullie leerproces. Dit kun je doen door elkaars kwaliteiten te benoemen, ervaringen uit te wisselen, feedback te geven en te krijgen, twijfels en onzekerheden te bespreken, elkaar vragen te stellen over het dagelijks handelen (waarom doe je het zoals je het doet?), samen opdrachten te plannen, uit te voeren en te evalueren en de samenwerking met elkaar te bespreken. Het is wel belangrijk om de resultaten van het maatjesoverleg te delen met het hele team.

6.      Sta stil bij emoties en conflicten voordat ze in de weg gaan zitten

Conflicten worden vaak vermeden maar door een conflict aan te gaan schep je de mogelijkheid om elkaar beter te leren kennen en betere afspraken te maken. Vertel niet aan de ander hoe zij zich moet gedragen maar geef ik-boodschappen; die roepen minder weerstand op. In een ik-boodschap verwoord je alleen je eigen gevoel waardoor je geen beschuldigend weerwoord oproept. De Gordon-methode geeft handvatten om dit op een goede manier te doen.

In haar nieuwste blog gaat Sanne Bosmans in op het nemen van rust om de pedagogische kwaliteit te waarborgen. Ook tijd nemen voor het team hoort daarbij. Lees meer