Volgens Reznick zullen kinderen een zoen op de mond associëren met een seksuele of romantische handeling tussen hun ouders. ‘Hier ben ik het niet mee eens’, zegt pedagoog Channah Zwiep, auteur van het boek Doktertje spelen en zo. ‘Kinderen voelen intuïtief heel goed wie ze speciaal vinden en daarom een zoen op de mond willen geven, daar zit niets ‘seksueels’ achter, behalve de boodschap ‘ik vind jou lief’. Vooral jonge kinderen kunnen heel open in hun lofbetuigingen zijn. Mochten mensen het wél als seksueel beschouwen, dan heeft dat eerder te maken met de volwassen bril waarmee ze naar deze handeling kijken.’

Gêne bij pm’er

Deze lofbetuigingen vallen ook vaak pm’ers ten deel. Zo kunnen kinderen regelmatig hun armpjes om de nek van een pm’er slaan, om vervolgens een kus op de mond te drukken. En dat is iets waar pm’ers mee kunnen worstelen, zo merkt ook Zwiep tijdens haar trainingen over seksualiteit en intimiteit van kinderen op de kinderopvang. ‘Veel pm’ers voelen zich hier ongemakkelijk bij. Ze voelen gêne als ouders zien dat hun kind de pm’er op de mond kust, en er zijn ook ouders die zelf aangeven bij de kinderopvang dat ze niet willen dat hun kind pm’ers op de mond kust.’

Meer weten over het boek Doktertje spelen en zo dat Channah Zwiep schreef? Klik dan hier >>

Op de Facebookpagina van Kinderopvangtotaal zeggen veel pm’ers dat zij een spontane kus van een kindje op de mond niet weigeren. ‘Soms is een kind je te snel af, en geeft je een kus op de mond. Je wilt een kindje ook niet afwijzen, daar doe je meer slecht dan goed mee’, reageert pm’er Karin. Zwiep is het met dat laatste niet eens: ‘Dat is heel relatief: als een kind onverwachts een kus op je mond geeft, is dat geen ramp. Maar als je dit voor bent door bijvoorbeeld je wang aan te bieden, is dat helemaal niet erg. Kinderen horen de hele dag dingen die wel of niet handig zijn om te doen. Daar leren ze van. Je kunt best positief reageren met: “Joh, wat lief. Maar ik doe dat liever op de wang.”‘

Het is niet de bedoeling dat je als pm’er zelf kinderen op de mond gaat kussen, maar kindjes liefdevol aanraken blijft belangrijk. Check hier de vier spelregels van liefdevol aanraken op de kinderopvang >>

Channah Zwiep denkt dat het belangrijk is dat pm’ers dit onderwerp bespreekbaar maken, en hier afspraken over maken. ‘Ik weet dat nieuwe regels weerstand kunnen oproepen, maar denk echt dat het belangrijk is om met elkaar een keer om de tafel te gaan zitten om het erover te hebben. Welke lijn trek je gezamenlijk? Omdat ouders het vervelend kunnen vinden als hun kind de pm’er op de mond kust, omdat je als professioneel opvoeder een kind helpt leren inschatten wie het wel en niet op de mond kust, maar ook omdat je anders verschillende intieme banden met kinderen creëert. Als zorgprofessional zou je alle kinderen gelijk moeten behandelen. Het is niet de bedoeling dat het ene kind denkt dat je het andere kind leuker vindt, doordat jullie elkaar op de mond kussen. Natuurlijk kan dit spontaan gebeuren, maar ik zou er in het kader van gelijkheid zeker geen gewoonte van maken.’

Ook mannelijke pm’ers moeten kinderen op de groep liefdevol aanraken, vindt pedagoog Simone Mark, auteur van het boek Pedagogisch contact: verbondenheid door aanraken.Lees hier waarom >>

Het onderwerp bespreekbaar maken in het team is ook belangrijk omdat de ene pm’er anders tegen het mondkussen aan kan kijken dan de andere pm’er: de een vindt het schattig, de ander onprettig. Channah pleit ervoor om wat er afgesproken is, ook op te nemen in het pedagogisch beleid, zodat het voor ouders en toekomstige collega’s ook helder is hoe met dit onderwerp op de kinderopvang wordt omgegaan: ‘Dit kan één zinnetje zijn, zoals: “Als een kind de pm’er spontaan op de mond zoent, is dit geen probleem. Maar bij voorkeur gebeurt dit niet en nooit vanuit de pm’er.”‘

Geef je mening! Wat zijn jouw ervaringen met kinderen die je op de mond willen kussen? En heeft jouw kinderopvang dit al in het beleid opgenomen? Reageer hier >>

Tot slot adviseert Channah om het onderwerp op een lichtvoetige manier ook eens met de kinderen zelf te bespreken. ‘Bijvoorbeeld in een kringgesprek. Maak van kusjes geven een onderwerp, en vraag bijvoorbeeld wie iemand wel eens een kusje geeft en waarom. Maar bespreek bijvoorbeeld ook wanneer je dit niet fijn vindt. Je bent als pm’er namelijk ook professioneel opvoeder, en je maakt peuters en kleuters door zo’n gesprekje bewust van intimiteit en de grenzen daarvan. Kusjes op de mond zijn privé, dus alleen als jij en de ander dit willen. Daarom vraag je bijvoorbeeld eerst of iemand dit wel fijn vindt. Je hoeft het niet te zwaar te maken, maar bespreekbaar maken draagt zo ook bij aan hun weerbaarheid. Je weet op een gegeven moment ook wel welke kinderen je graag op de mond zoenen, en kunt hier ook op anticiperen door hen meteen je wang aan te bieden.’