De heer Samsom betoogt in zijn stuk ‘Verschil tussen arm en rijk wordt onwrikbaar’ dat het steeds minder goed mogelijk is voor mensen uit alle sociale milieus om grenzen te doorbreken en zich met elkaar verbonden te voelen. Volgens hem liggen de grootste mogelijkheden om verschillen te overbruggen vóór de huidige start van het onderwijs, omdat niet-cognitieve vaardigheden vooral op zeer jonge leeftijd worden aangeleerd. De opgave is dus het faciliteren en stimuleren van de brede ontwikkeling vanaf jongs af aan en invulling geven aan burgerschapsvorming voor de allerjongsten.

Al veel geïnvesteerd

Er wordt al jarenlang geïnvesteerd in de ontwikkeling van kinderen van nul tot vier jaar. Voorbeelden hiervan zijn de Wet Kinderopvang en Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE). Aan de hand van de onderzoeken van het Nederlands Consortium Kinderopvang Onderzoek (NCKO) is steeds duidelijker geworden wat goed gaat en wat verbeterd dient te worden in de kwaliteit van het aanbod aan kinderen van nul tot twaalf jaar. Kinderopvangorganisaties steken energie in samenwerking met elkaar, welzijnsorganisaties, het basisonderwijs, (lokale) overheid en met verschillende universiteiten en wetenschappers.

Kwaliteitsvisie

Ik verbaas mij over het feit dat door de heer Samsom de kinderopvangsector niet wordt genoemd als mogelijke oplossingsrichting. Natuurlijk is het ook aan de kinderopvangsector zelf om de toegevoegde waarde van kinderopvang voor het welbevinden en de ontwikkeling van kinderen meer te laten zien. Dit gebeurt steeds meer. De minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, de heer Asscher, heeft 31 oktober jl. van het Bureau Kwaliteit Kinderopvang (BKK) de kwaliteitsvisie kinderopvang ontvangen. Deze kwaliteitsvisie beschrijft onder andere de ambities voor kinderen in de kinderopvang.

‘We moeten sector-overstijgend kijken wat (jonge) kinderen van ons nodig hebben door één kindvoorziening te creëren’

Het totale systeem

De heer Samsom schrijft dat het verbeteren van het onderwijs onze eerste opdracht blijft. Ik pleit voor verbetering van het totale systeem waarbinnen kinderen geacht worden te kunnen ‘leren’, een bredere context dus dan alleen onderwijs, welzijnswerk of kinderopvang. Kijkend vanuit het perspectief van het (jonge) kind is het essentieel dat van jongs af aan geïnvesteerd wordt in brede ontwikkeling om zo spelenderwijs de belangrijke vaardigheden (van de 21ste eeuw) te kunnen ontwikkelen.

Ontdekkend spelen

Naar mijn mening moet voor (jonge) kinderen ontdekkend spelen – en dus leren – centraal staan. Aan de hand van levensechte situaties uit de dagelijkse praktijk van kinderen worden zij geprikkeld en gestimuleerd tot een meer actieve, kritische en analytische houding. De manier waarop dit mijns inziens moet gebeuren, is in ieder geval niet door in oude valkuilen te stappen. We moeten sector-overstijgend kijken wat (jonge) kinderen van ons nodig hebben door één kindvoorziening te creëren. De opgedane kennis en ervaring vanuit kinderopvang, het welzijnswerk en het basisonderwijs zijn daarbij natuurlijk waardevolle bronnen.

Erkenning

Professionals willen hun verantwoordelijkheid nemen om deze bijdrage te kunnen leveren. Wat zij nodig hebben is erkenning vanuit de politiek dat kinderopvang vooral een instrument is om de ontwikkeling van kinderen te optimaliseren (en niet slechts een arbeidsparticipatie-instrument).

Simon Hay is pedagoog bij KindeRdam in Rotterdam en is sinds kort lid van het Landelijk Pedagogenplatform Kindercentra. Als pedagoog schrijft hij pedagogisch beleid en ondersteunt pedagogisch medewerkers, locatiemanagers en ouders. Onderwerpen waar hij veel affiniteit mee heeft: ouderbetrokkenheid, Video Interactie Begeleiding en de verbinding tussen praktijk en wetenschap.