Als kinderen wordt geleerd duidelijk ‘nee’ te zeggen tegen ongewenst contact, verkleint dat de kans op seksueel misbruik, zo blijkt uit onderzoek van psycholoog Inge Hempel. Kindermisbruikers denken vaak dat een slachtoffer ermee instemt als het niet duidelijk ‘nee’ zegt of ander sterk afwijzend gedrag vertoont, zo blijkt uit het onderzoek.

Schuldig

Het is niet aan het kind om seksueel misbruik te voorkomen, vindt Edith Geurts. Dat is ook de boodschap van Inge Hempel. ‘En als ouder kun je nu eenmaal nooit volledig voorkomen dat je kind iets naars overkomt. Dat neemt niet weg dat het van belang is dat je kinderen van kleins af aan leert dat je lichaam van jou is: dat je de baas bent over je eigen lijf en dat er grenzen zijn. Grenzen die een ander moet respecteren en jij ook bij een ander respecteert. Dan heb je het eigenlijk over algehele weerbaarheid en seksuele opvoeding van kinderen’, zegt Geurts. ‘Daar kun je al jong mee beginnen. ‘

Verschonen

‘Het is belangrijk dat je betrouwbaar bent in je handelingen en zegt wat je gaat doen. Bij het verschonen van een luier kun je aan baby’s al vertellen wat je aan het doen bent en waarom. “Ik maak nu even je billen schoon, want je hebt in je luier gepoept”.’ Door al vroeg te beginnen met het benoemen van je acties, geef je aan dat je als ouder of pedagogisch medewerker het kind mag aanraken om het te verschonen.’

Toestemming

Ook vindt Geurts dat je kinderen om toestemming moet vragen wanneer je de geslachtsdelen moet aanraken. Zeggen dat je dat doet, waarom en toestemming vragen en dus niet zomaar de broek van een kind naar beneden trekken. ‘Zal ik even je billen afvegen?’ En bijvoorbeeld ook bij het afscheid nemen: ‘mag ik je gedag knuffelen?’ zijn volgens haar een manier om kinderen aan te leren dat zij zelf nee mogen zeggen. ‘Natuurlijk zullen sommige kinderen dat gaan uittesten en expres nee zeggen. Dat is goed: daarmee leren ze dat ze zeggenschap hebben over hun lichaam en mogen zeggen dat ze niet willen dat je hen aanraakt. Als volwassene kun je dan zeggen waarom het belangrijk is wat je doet: “anders krijg je straks helemaal uitslag en doen je billen zeer”.’

Aanraken

Het verschonen van een luier is aan de orde van de dag in de kinderopvang. ‘Natuurlijk kost het je tijd om bij iedere keer te zeggen wat je doet, waarom en te vragen of het mag. Maar door dat structureel te doen weet het kind wat het kan verwachten en leert dat volwassenen niet zomaar hen daar aanraken.’